Лабораторид судалгааны ажлаа хийхэд, сатаарах зүйл бага, багш нартайгаа ойр ажиллалаа
Бизнесийн сургуулийн Санхүүгийн хөтөлбөрийн магистрант Х.Анхбилэг
НБ: Сайн байна уу, та өөрийгөө танилцуулна уу?
ХА: Намайг Хүрэлбаатарын Анхбилэг гэдэг. Одоо МУИС-ийн Бизнесийн сургуулийн Санхүүгийн хөтөлбөрт Монголбанкны “ТИНК БАНК” тэтгэлэгтэйгээр магистрт суралцаж байна. 2022 оны 12 сард төгсөхөөр, одоо магистрын дипломоо бичиж байна.
НБ: Ямар сэдвээр судалгааны ажлаа хийж байгаа вэ?
ХА: Одоогийн байдлаар хөрөнгийн зах зээлийн үр нөлөө нь эдийн засгийн өсөлтөд хэрхэн нөлөөлжбайгаа талаар судалж байгаа. Одоо энэ сэдвийнхээ хүрээнд “Effect of the CapitalMarket Development on Economic growth” гэсэн өгүүллийг олон улсын түвшинд хянанмагадлагддаг сэтгүүлд илгээхээр профессор багш нартайгаа бэлдэж байна. Монголд хөрөнгийн зах зээл нь маш хурдацтай хөгжиж байгаа ба иргэдийн хөрөнгө оруулах хандлага цар тахлын дараа үеэс эрс өөрчлөгдөж эхэлсэн. Тус судалгааны ажлаар хөрөнгийн зах зээл Монголын эдийн засагт урт болон богино хугацаанд ямар нөлөө үзүүлж буйг шалгасан. Үр дүнгээр богино хугацаанд хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ 1 хувиар өсөхөд эдийн засаг 0.1 хувиар өсөж байсан бол урт хугацаанд үзүүлэх нөлөө улам өсөж 0.9 хувьд хүрсэн үр дүн гарсан. Тухай үр дүн хөгжингүй орнуудын эмпирик судалгааны үр дүнгүүдтэй ойролцоо гарсан.
НБ: ТИНК БАНК-ны хөтөлбөрт хамрагдаад хэдий хугацаа өнгөрч байна вэ?
ХА: Миний хувьд 2021 оны 9-р сараас энэхүү хөтөлбөрт хамрагдаж, жил гаруй хугацаанд цалинтай суралцагч байж, сургуулийн орчинд бүтэн цагаар ажиллаж суралцан, судалгааны ажлаа гүйцэтгэлээ. Удахгүй хийсэн гэрээт судалгааны ажлаа Монголбанкинд танилцуулна. Энэ хөтөлбөр нь өндөр үр өгөөжтэй байсныг хэлэхэд таатай байна. Судалгааны ажил хийсний хажуугаар профессор багш нартай хамтарч томоохон судалгааны төслүүд дээр ажиллаж, онолын мэдлэгээ практикт ашиглах боломж нэмэгдэж байгаа урамтай байгаа. Сар бүр 800,000 төгрөгийн цалинтай, сургалтын төлбөрийг 100 хувь Монголбанкнаас санхүүжүүлж байгаа.
НБ: Та сургуулийн орчинд ажилласан гэсэн. Хаана судалгааны ажлаа гүйцэтгэж байна вэ?
ХА: Манай сургууль ахисан түвшний оюутнуудын судалгааны ажлыг дэмжих зорилгоор судалгааны програм хангамж бүхий өндөр хүчин чадалтай суурин компьютерүүдийг суурилуулж иж бүрэн танхим тохижуулж өгсөн. Энэ лабораторид ажиллахын давуу тал нь санхүүгийн макро өгөгдлүүд дээр шинжилгээ судалгаа хийх програм хэрэглэх хэрэгцээ маш их гардаг. Шаардлагыг хангаж байгаа бүх програмуудын лицензийн санхүүжилтийн асуудлыг манай сургуулиас шийдэж өгсөн. Эконометрикийн шинжилгээний програм (Stata, Eviews, Matlab, R studio, SPSS), “Business Intelligence” төрлийн Power BI, Tableau програмуудыг ашиглаж судалгааны үр дүнгүүдээ нэгтгэн харуулах, задлан шинжилгээ хийх, гарсан үр дүнгүүдээс зөвлөмж боловсруулах ажлыг хийхэд хялбар болсон.
НБ:
Дараагийн ТИНК БАНК хөтөлбөрөөр суралцах, ахисан түвшний энэхүү лаборатори ашиглах суралцагч дүү нартаа хандаж хэлэх үг байна уу?
ХА: Энэхүү хөтөлбөрийн үр өгөөж маш их байсныг тэмдэглэн хэлмээр байна. Анх 2021 онд санхүүгийн чиглэлээр бакалавраа төгсөж, Монголбанкинд ажиллаж байх үед сурах мэдэх зүйл маш их байгааг ойлгосон. Тухайн үед эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас ажлаа өгч, тэрний дараагаар энэхүү хөтөлбөрт суралцах саналыг тэнхимийн багш нар тавьж байсан. Судалгаа хийх, олон улсын сэтгүүлд эрдэм шинжилгээний өгүүлэл бичих тал дээр багш нараасаа зөвлөгөө авч, тал бүрийн ур чадварт суралцсан нэг жил байсан.
НБ: Бакалаврын судалгааны ажлыг хийхэд гэртээ юмуу аль эсвэл номын санд суух л боломж байдаг. Тус судалгааны лабораторид сууж судалгаа хийхэд ямар давуу талууд байсан бэ?
Гэрт очиж судалгаа хийж суухаар анхаарал сарних, төвлөрөхгүй байх асуудал олон гардаг байсан. Судалгааны лабораторид сууж судалгаагаа хийх нь анхаарал төвлөрч, судалгаагаа үр дүнтэй хийх боломжийг сайн бүрдүүлдэг. Судалгаатай холбоотой асууж тодруулах зүйл гарвал профессор багш нараас шууд асууж тодруулж, шийдвэрлэх боломжтой байдаг.
Цаашдын ажил, амьдралд нь өндөр амжилт хүсье
Ярилцсан,
Н.Батдэлгэр